De Nationale ombudsman oordeelt dat het Openbaar Ministerie (OM), het Ministerie van Justitie en Veiligheid en de Nederlandse politie onzorgvuldig hebben gehandeld, nadat bleek dat de Thaise autoriteiten niet op het gewenste moment gevolg zouden geven aan de uitvoering van een rechtshulpverzoek. Van Zutphen: “Er is niet goed afgewogen of de gekozen middelen in evenredige verhouding stonden tot het beoogde doel.”
In 2014 stuurde het OM aan de Thaise autoriteiten een rechtshulpverzoek om bepaalde onderzoekshandelingen te verrichten ten behoeve van een in Nederland lopend strafrechtelijk onderzoek tegen een in Thailand wonende Nederlander. Om de Thaise autoriteiten tot actie te bewegen besloot de liaison officier van de Nederlandse politie, na overleg met de betrokken officier van justitie, een brief naar de Thaise justitie te sturen. Hierin gaven ze de Thai in overweging om een eigen strafrechtelijk onderzoek te starten. De Thaise echtgenote van betrokkene, die in het rechtshulpverzoek als getuige was vermeld en tegen wie in Nederland géén strafrechtelijk onderzoek liep, werd in de brief als verdachte genoemd. De Thaise autoriteiten hielden vervolgens het echtpaar aan en veroordeelde de man en vrouw tot jarenlange gevangenisstraffen.
Het echtpaar heeft zich tot de Nationale ombudsman gewend, omdat het zich ernstig benadeeld voelt door het handelen van de Nederlandse overheid.
Regie kwijt
Uit het onderzoek van de Nationale ombudsman komt naar voren dat de betrokken Nederlandse instanties het perspectief van het echtpaar uit het oog zijn verloren toen duidelijk werd dat de Thai de gevraagde onderzoekshandelingen niet op het gewenste moment zouden uitvoeren.
Het OM stelt achteraf, dat zij niet hadden kunnen voorzien dat de Thaise overheid een eigen strafrechtelijk onderzoek naar het echtpaar zou instellen en dat zij zouden worden aangehouden. De Nationale ombudsman vindt dat niet geloofwaardig: de Nederlandse instanties namen immers zelf het initiatief om de Thai de brief te sturen en verstrekte de Thai informatie ter ondersteuning van hun verzoek. Dit terwijl zij goed op de hoogte waren van de risico’s van een aan drugs gerelateerd strafrechtelijk onderzoek in Thailand. De Nationale ombudsman vindt dat het OM en de politie verzuimd hebben om vooraf een reële afweging te maken of het sturen van de brief zorgvuldig, effectief en proportioneel was.
Door: De Nationale Ombudsman op 11-3-2019